Medytacja- przywiązanie do metody

W kręgach New Age i nie tylko, często mówi się: „nie przywiązuj się” albo „aaa! To wynika z Twojego przywiązania!”.  Do czego jednak mamy się nie przywiązywać? (żadnego sznurka nie widzę!). Owo przywiązanie dotyczy naszego zachowania, reakcji i ogólnie sposobu myślenia. Chodzi o to, abyśmy byli wolni od uprzedzeń, przyzwyczajeń i neurotycznych nawyków. W to miejsca ma pojawić się spontaniczność i decyzje oparte na tym czego w danej chwili potrzeba i jest adekwatne.
Choć tak jak wspomniałem mówi się o tym w różnych kwestiach, dziś chcę spojrzeć z tego punktu widzenia konkretnie na medytację i inne praktyki.

Kiedy znamy wiele metod medytacji, pozostaje kwestia którą z nich zastosujemy w danym momencie. Załóżmy, że znamy piętnaście metod medytacji (to nie tak wiele jak mogłoby się wydawać). Aby praktykować wszystkie jednocześnie, musielibyśmy mieć sporo wolnego czasu i co najmniej czterech sponsorów albo zostać mnichem:) Najlepszym pomysłem jest wybrać sobie jedną lub dwie i na nich się skupić. Jeśli praktykujemy najczęściej np. trzy metody, najlepiej wybrać takie które będą się uzupełniać. Najlepiej zaangażować zarówno ciało, oddech, emocje i umysł.  Korzystniej jest połączyć medytację koncentracji (typową praktykę z umysłem) z jogą (ciało) niż dwie praktyki związane z umysłem, ponieważ to da efekt synergii i przyspieszy nasz rozwój. Najczęściej wybieramy jedną praktykę, która staje się naszą główną. Jej poświęcamy najwięcej czasu, a inne metody stosujemy jako wspomagające/ wspierające. Mimo, że jest są to pewne ogólne zasady- nie są one sztywne, bo zależą również od innych czynników.

Nadal jednak, mimo że mamy ulubioną metodę czy kilka, pozostaje kwestia której z nich użyjemy w danym momencie? Od czego najczęściej zależy nasz wybór?
Najczęściej wybieramy to, co najlepiej znamy. Jeśli znamy tylko jedną formę medytacji, to ją stosujemy bo nie mamy wyboru. Jeśli jednak znamy ich więcej, to często stosujemy tę, którą znamy najdłużej i najlepiej, poświęciliśmy jej najwięcej czasu i jest dla nas najłatwiejsza.
Innym kryterium jest to, gdzie się jej nauczyliśmy i od kogo. Jeśli nauczymy się medytacji od naszego autorytetu w tej dziedzinie, raczej chętniej ją zastosujemy niż tę, której opis znajdziemy w internecie na portalu o wątpliwej rzetelności, nawet jeśli okazałaby się, że lepiej na nas działa..
Mimo, ze jest to pewne ograniczenie, wybór na podstawie tych kryteriów jest bezpieczny. Lepiej ostrożnie dobierać metodę ze sprawdzonego źródła niż brać wszystko na wiarę z ezo-stron i robić channelingi z aniołami ze statku kosmicznego aby zapobiec kradzieży DNA przez kosmiczne jaszczury

Istnieje czynnik który równie często przyczynia się do naszych wyborów. Niestety- szkodliwy w znacznym stopniu dla naszego rozwoju. Otóż bardzo często- dorabiamy sobie ideologię.
Załóżmy, że mamy do wyboru pięć metod. Każda z nich wykazuje podobną skuteczność i pomogłaby nam wyciszyć umysł i emocje i rozluźnić ciało. My jednak uznajemy, że właśnie TA i ŻADNA INNA metoda jest najlepsza i „najwyższa”. W ten „przywiązujemy się” do niej. Może naczytaliśmy się czegoś w Internecie na jej temat albo ktoś nam powiedział, że ta a ta metoda jest super najlepsza. I teraz, praktykujemy ją 2 razy dziennie przez godzinę. Na początku wszystko fajnie, mamy przyjemne doświadczenia, czujemy się lepiej, a to wzmacnia nasz przekonanie o tym, że ta metoda jest najwspanialsza.

Jednak, prędzej czy później zaczynają się problemy…
Zaczniemy na przykład czuć senność albo będziemy czuli bóle kręgosłupa albo sztywność pleców. Jako, że w naszej głowie medytacja jest najlepsza to zastosujemy ją jako remedium na te przeszkody, oczywiście bez skutku (gdyby miało to podziałać to podziałałoby wcześniej J). Próbujemy, próbujemy- nic to nie daje. Wtedy pojawia się frustracja. Mimo silnego przekonania o słuszności naszych działań nie ma efektu. Wtedy najczęściej pojawia się mechanizm, polegający na tym że robimy dokładnie to samo, tylko mocniej! Myślimy, że do tej pory nie działało, bo za mało próbowaliśmy, że za mało się staraliśmy. A przecież nasza metoda jest najlepsza! Musimy tylko zwiększyć wysiłek i intensywność ćwiczeń. Często też kiedy zaczynamy się denerwować, denerwujemy się że się denerwujemy. Efekt jest smutny, bo często w ten sposób wpadamy w błędne koło. Nasza frustracja i napięcie z jakim stosujemy metodę rosną i same stwarzają problemy, które następnie z jej pomocą próbujemy rozwiązać.  A że nie da się- to oczywiste.

W takim przypadku mogłoby okazać się, że gdybyśmy włączyli jogę czy inną pracę z ciałem przeszlibyśmy te przeszkody i dalej się rozwijali. Rozwiązanie byłoby łatwe, szybkie i skuteczne, ale nie zrobimy tak, bo mamy swoją ideologię. Nie stosujemy tego czego potrzebujemy, a to co jest obwarowane stworzoną filozofię.

Rodzi się pytanie- cóż takiego trzyma nas przy jednej metodzie i powoduje, że nie chcemy spróbować czegoś innego? Co za problem przeplatać naszą ulubioną metodą z ćwiczeniami uzupełniającymi? Przecież to bardzo szybko rozwiązałoby nasze problemy i popchnęło nas do przodu!
Według mnie, najczęściej obawiamy się tego, że jeśli zastosujmy inną metodę (nawet jeśli wnioskujemy że tak w danym momencie byłoby lepiej) to przestaniemy używać naszej ulubionej. Wydaje nam się, że mamy wybór albo- albo. Oczywiście tak nie jest. Inna sprawa, że jeśli wyjdzie na to, że w danym momencie inna metoda okaże się skuteczniejsza pomyślimy, że nasza ulubiona przestanie być najlepsza. Bo jeśli jest najlepsza to zawsze, a jeśli już raz nie- to nie jest najlepsza, bo gdyby była to zadziałałaby lepiej. Takie rozumowanie oczywiście jest błędne, bo zakłada że dana metoda jest najlepsza w każdym kontekście, co jest oczywiście niemożliwe. Co najwyżej metoda może być najlepsza dla nas w określonym kontekście.

Powiedziałem trochę o  przywiązaniu przy wyborze danej metody. Teraz opiszę temat przywiązania w obrębie jednej formy praktyki. Jako pierwszy przykład posłuży medytacja koncentracji. Nawet jeśli praca z umysłem w danym momencie przyda nam się najbardziej, to nadal nie ma gwarancji że osiągniemy stosowny rezultat. Możemy przywiązać się do konkretnego etapu medytacji, na przykład do forsownej koncentracji. Oczywiście jeśli zaczynamy medytować, będzie to najlepsze. W pewnym momencie jednak-  kiedy nasza koncentracja będzie silna i stabilna- powinniśmy przejść na rozluźnione spoczywanie. I tu zatrzymamy się, bo nadal spinamy się w koncentracji, bo taką mamy ideologię . Następnie pojawią się wyżej opisane mechanizmy frustracji i napięcia.

Następny przykład. Skupiamy się na pracy z ciałem i mamy jazdę na to, że ruch jest najlepszy bo rozpuszcza napięcia i rozluźnia nas (o relaksacji statycznej tutaj, a ruchowej tutaj). Po rozluźnieniu poprzez ruch powinniśmy spocząć w tym stanie. Niestety zamiast tego cały czas maniakalnie skupiamy się na ruchu. To oczywiście blokuje na pewnym poziomie. To tak, jakby pracować ciągle po to, żeby mieć więcej pieniędzy które przeznaczymy na wolny czas na odpoczynek. Jednak tak fiksujemy się na pracy, że nie odpoczywamy w końcu J

Mechanizm powstawania takiej ideologii i przywiązania jest często ten sam. Kiedy dopiero zaczynamy praktykować, bierzemy jakąś metodę czy jej fragment i ona daje nam dobry rezultat. Wtedy przywiązujemy się i robimy ideologię, że jest najlepsza. Mimo, że była najlepsza w danym momencie, to później już nie jest i jest czas na inny. My trzymamy się kurczowo naszej jazdy i zatrzymujemy się.

Jakie wnioski? Co robić zamiast tego?
Po pierwsze- powinniśmy zdać sobie sprawę z tego, że nie ma metody najlepszej w każdej sytuacji. Nie istnieje metoda idealna.
Po drugie- musimy zauważyć, że metody są wtórne w stosunku do naszego stanu (ciała, oddechu, emocji, umysłu, nastroju). Nasz stan, czyli to jak się czujemy, istnieje zawsze, niezależnie od metod. To one odnoszą się do niego. Pracujemy z naszym stanem, a nie z metodami. One są narzędziami pomagającymi osiągnąć cel, a nie celem samym w sobie.

Powinniśmy obserwować siebie i dobierać metodą do okoliczności. Moja rada jest taka. Nie róbmy planów, że będę praktykował to lub tamto. Gdy zaczynamy praktykę, chwilę w spokoju poobserwujmy siebie- jak się czuję? W jakim jestem stanie? Gdzie są napięcia? Czego potrzebuję? Jak ma się mój oddech i umysł?
Na tej podstawie podejmujmy decyzję o tym co zastosować. Na przykład- czujemy że nasz umysł jest spokojny, ale są napięcia w oddechu. Zamiast z przywiązania robić od razu medytację, rozluźnimy oddech. Wtedy medytacja będzie skuteczna. Jeśli będziemy robić w ten sposób, zawsze użyjemy takiej metody, która jest potrzebna w danym momencie. Zyskamy pewność, że będziemy się prawidłowo rozwijać niczym świeże pąki na wiosnę, a nasza ścieżka będzie przyjemna, a rezultat owocny.

Pozdrawiam .